Godina 2025. oblikuje se kao ključni trenutak u globalnoj politici, u kojem se vojna i ekonomska moć velikih država međusobno prepliću i redefinišu regionalne i međunarodne odnose. Sjedinjene Američke Države zadržavaju dominantnu vojnu poziciju zahvaljujući tehnološki superiornim naoružanim snagama, globalnoj mreži savezništava i sposobnosti projekcije moći na svim kontinentima, dok ekonomski balans ostaje izazovan zbog rastuće konkurencije Kine koja svojim strateškim ulaganjima u kritične tehnologije, energetsku infrastrukturu i globalne trgovačke rute sve više širi uticaj u Aziji, Africi i pojedinim dijelovima Evrope.
Kina, kao vojno sve sposobnija sila, intenzivira modernizaciju svojih oružanih snaga i razvija kapacitete u cyber i svemirskom prostoru, dok ekonomski koristi Belt and Road inicijativu za jačanje svog uticaja u državama u razvoju i osiguranje strateških resursa.
Rusija, iako ekonomski ograničena zbog sankcija i zavisnosti od izvoza energenata, ostaje vojno relevantna u Evropi i Bliskom istoku, koristeći svoju nuklearnu moć i regionalne sukobe kao instrument geopolitičkog uticaja, dok istovremeno nastoji diversifikovati ekonomske partnere i jačati energetsku diplomatiju.
Evropska unija nastoji balansirati između oslanjanja na transatlantske veze i težnje za strateškom autonomijom, povećavajući ulaganja u zajedničku odbranu, digitalnu tehnologiju i energetske resurse, dok regionalne države Balkana i Istočne Evrope balansiraju između velikih sila, tražeći ekonomske investicije i sigurnosne garancije, a istovremeno se suočavaju sa izazovima tehnološke zavisnosti, energetskih kriza i klimatskih promjena.
Indija se pozicionira kao novi globalni akter, sa rastućim vojnim kapacitetima i ekonomski sve većim uticajem u Indo-Pacifičkom regionu, što joj omogućava da igra ulogu balansera između SAD-a i Kine, dok Japan i Južna Koreja jačaju vojnu saradnju sa američkim saveznicima, istovremeno razvijajući sopstvene tehnološke i ekonomske strategije za održavanje konkurentnosti.
U ovom kompleksnom mrežnom poretku, vojna moć i ekonomski uticaj su međusobno zavisni, zemlje koje uspiju integrisati inovacije u odbrambene tehnologije, diversifikovati energetske izvore i aktivno sudjelovati u globalnim trgovinskim mrežama stiču veći manevarski prostor i stratešku autonomiju.
Zaključno, 2025. godina ne predstavlja kraj dominacije nijedne sile, već trenutak intenzivnog preispitivanja savezništava, redefinisanja prioriteta i stvaranja novih centara moći. Oni koji uspiju da balansiraju vojnu spremnost, ekonomski razvoj i diplomatsku agilnost imaće najveću šansu da oblikuju globalnu scenu i osiguraju dugoročnu sigurnost i prosperitet svojih država, dok pasivni ili zavisni akteri rizikuju marginalizaciju u novoj karti međunarodnih odnosa.
ETOportal / mr Vojislav Marković