Kompanija OpenAI, tvorac popularne platforme ChatGPT, pooštrila je pravila korišćenja svoje tehnologije, jasno navodeći da vještačka inteligencija ne smije zamijeniti licencirane stručnjake u oblastima kao što su medicina i pravo. Ova odluka izazvala je brojne reakcije u tehnološkoj i akademskoj zajednici, posebno jer se AI sve više koristi u svakodnevnim procesima dijagnostike, pravnog savjetovanja i edukacije.
Zabranjeni personalizovani medicinski i pravni savjeti
U najnovijoj verziji svojih „Usage Policies”, objavljenoj krajem oktobra 2025. godine, OpenAI je precizirao da njegovi modeli ne smiju biti korišćeni za pružanje savjeta koji zahtijevaju profesionalnu licencu, poput medicinskih dijagnoza, liječenja, ili pravnog zastupanja.
To znači da ChatGPT može pružati opšte, edukativne informacije o medicinskim stanjima, lijekovima ili zakonima, ali ne i personalizovane preporuke koje bi mogle uticati na zdravlje ili pravni status korisnika.
„Naši modeli nisu zamjena za doktora, advokata ili bilo kog stručnjaka koji je licenciran da pruži profesionalni savjet. AI može pomoći u razumijevanju pojmova, ali odluke koje utiču na život ili zdravlje moraju donositi ljudi”, saopšteno je iz OpenAI-ja.
Nema potpune zabrane, već dodatna odgovornost
Iako su pojedini mediji objavili da je „OpenAI zabranio davanje medicinskih i pravnih savjeta”, kompanija je to demantovala, navodeći da se ne radi o zabrani, već o jasnijem definisanju granica između informativne i profesionalne upotrebe.
U praksi, to znači da korisnici mogu postavljati pitanja o simptomima bolesti, propisima ili pravnim procedurama, ali će ChatGPT dati isključivo opšti odgovor i preporuku da se obrate kvalifikovanom stručnjaku.
AI u medicini pod strogim nadzorom i u drugim državama
Slična pravila primjenjuju se i u brojnim državama. Evropska unija je kroz AI Act već uvela stroge standarde za korišćenje vještačke inteligencije u medicinskim sistemima, dok se u Sjedinjenim Državama svaki AI alat koji donosi kliničke odluke mora registrovati i odobriti od strane FDA (Američke agencije za hranu i lijekove).
Crna Gora, iako još nije donijela poseban zakon o vještačkoj inteligenciji, najavila je da će se budući propisi usklađivati sa regulativama Evropske unije, uključujući i oblast zdravstva.
Granica između podrške i odluke
U stručnim krugovima se ističe da je AI koristan alat, ali da uvijek mora postojati ljudski nadzor i odgovornost.
„Vještačka inteligencija može pomoći u analizi podataka, predviđanju trendova ili brzom prepoznavanju rizika, ali odluke koje se tiču zdravlja, života ili zakona moraju ostati u rukama ljudi”, poručuju iz međunarodne organizacije za etiku u tehnologiji.
ETOportal/Nataša Goleš