Uticaj pomjeranja sata na ljudski organizam
Promjena vremena, odnosno prelazak na ljetnje ili zimsko računanje vremena, izaziva privremene poremećaje u cirkadijalnom ritmu, unutrašnjem „biološkom satu“ koji reguliše san, budnost i opštu fiziološku funkciju.
Nekoliko studija pokazuje da ovaj poremećaj može izazvati:
- Povećanu pospanost i manjak koncentracije, posebno u prvim danima nakon promjene vremena.
- Privremeni pad produktivnosti i efikasnosti na poslu.
- Veći rizik od saobraćajnih nesreća i manjih povreda zbog umora.
Mitovi i zablude o dugoročnom uticaju
Iako se često tvrdi da pomjeranje sata drastično smanjuje radnu efikasnost, istraživanja sugerišu da većina efekata traje samo nekoliko dana. Nakon perioda prilagođavanja, većina ljudi ponovo postiže normalan nivo koncentracije i produktivnosti.
Ključna razlika je individualna osjetljivost: dok jedni osjete minimalne smetnje, kod drugih može doći do privremenih problema sa snom, raspoloženjem i fokusom.
Savjeti za lakše prilagođavanje
Eksperti preporučuju nekoliko mjera koje mogu pomoći u smanjenju negativnih efekata:
- Postepeno prilagođavanje spavanja nekoliko dana prije promjene vremena.
- Izlaganje prirodnom svjetlu ujutru, što pomaže regulaciji cirkadijalnog ritma.
- Ograničavanje kofeina i ekrana pred spavanje kako bi san bio kvalitetniji.
- Fizička aktivnost tokom dana za bolju energiju i budnost
Promjena vremena može privremeno uticati na radnu efikasnost, ali dugoročni efekti su minimalni za većinu ljudi. Efekat je uglavnom individualan i prolazan, a uz primjenu jednostavnih savjeta, organizam se brzo prilagođava novom ritmu.
U konačnici, pomjeranje sata nije značajan faktor za trajno smanjenje produktivnosti, već izaziva kratkotrajni period adaptacije koji većina zaposlenih brzo prevaziđe.
ETOportal