Ne radi se više samo o vrsti oružja koju vojska koristi, već o softveru na kojem se ono temelji, ističe njemački proizvođač oružja koji primjenjuje vještačku inteligenciju.
Ovo je stav koji zastupa evropski lider u oblasti vještačke inteligencije, kompanija Helsing, koja širi svoj uticaj u sektoru odbrane i tehnologije u trenutku kada evropske vlade ubrzano ulažu u nove vojne sisteme i oružje.
„Odbrana se sve više transformiše u softverski izazov“, izjavio je Gundbert Šerf, suosnivač i ko-izvršni direktor Helsinga, u razgovoru za Politiko.
Sa sjedištem u Minhenu, Helsing je u julu procijenjena na 4,9 milijardi evra, samo četiri godine nakon osnivanja. Do sada je sklopila ugovore sa vladama Velike Britanije, Njemačke, Francuske, Estonije i Ukrajine.
„Iako vidimo borbene avione, fregate i satelite, ono što je ključno jeste nevjerovatna količina podataka koju svaki od ovih sistema generiše“, naglašava Šerf.
Uprkos približavanju treće godišnjice ruske invazije na Ukrajinu, Evropa se i dalje suočava s ozbiljnim prazninama u vazdušnim i protivraketnim odbrambenim sistemima, rekao je general-potpukovnik Ben Hodžis, bivši komandant vojske SAD-a u Evropi, tokom nedavnog Varšavskog bezbjednosnog foruma.
Šerf ističe da je bloku hitno potrebna „tehnološka dominacija“ u ključnim oblastima, poput vještačke inteligencije, kako ne bi zavisio od „naših prijatelja iz SAD-a“.
Helsing je osigurao niz državnih ugovora, uključujući modernizaciju njemačkog Eurofighter Electronic Warfare u saradnji sa Saabom, razvoj AI infrastrukture za budući borbeni vazdušni sistem (zajednička inicijativa Njemačke, Francuske i Španije), kao i Airbusov budući sistem Vingman/Wingman.
Kada je kompanija osnovana 2021. godine, ChatGPT još nije postigao značajan proboj, a ruski tenkovi nisu započeli napad na Ukrajinu.
Šerf naglašava da mnogi u tehnološkom sektoru ne žele da se upuštaju u vojne projekte. Zaposleni u Guglu su se protivili učešću kompanije u Pentagonovom programu „Projekat Mejven“ 2018. godine, koji je koristio vještačku inteligenciju za analizu video snimaka u cilju poboljšanja preciznosti napada bespilotnih letjelica.
I druge velike tehnološke kompanije suočavaju se s dilemom u vezi s vojnim ugovorima.
Sjedinjene Američke Države, Izrael i druge zemlje su ranije izgradile snažne veze između svojih vojski i tehnoloških industrija koje su se razvijale u doba interneta. Nasuprot tome, evropskim zemljama nedostaju snažni programi za ulaganja u inovativne odbrambene tehnologije kroz lokalne tehnološke sektore, navodi Politiko.
Šerf, koji je ranije radio u njemačkom Ministarstvu odbrane, smatra da je jedini način da se tehnologija integrira u evropski sistem ako je neko zaista razvije.
„Postojala su strukturalna praznina i niko nije želio da ih riješi. Nismo osnovali kompaniju zato što smo očekivali da će to drugi uraditi, već zato što smo smatrali da to niko neće uraditi“, rekao je Šerf.
Glavni problem nije nedostatak talenta, već nedostatak novca. Evropa je uvijek imala snažno prisustvo u istraživanju i razvoju. Šerf je ukazao na to da kompanije poput Majkrosofta, Gugla i Amazona imaju ključne inovacione centre u Evropi.
Ipak, problem ostaje – nedostatak novca. Helsing je osigurao investiciju od 450 miliona dolara od američke investicione firme General Catalyst.
Danijel Ek, osnivač Spotify-a, uložio je 100 miliona evra kroz svoj rizični fond Prima Materia, što je izazvalo kritike nekih umjetnika na ovoj platformi.
Od izbijanja rata u Ukrajini, način razmišljanja u Evropi polako se mijenja.
U maju je Evropska investiciona banka (EIB) promijenila svoju politiku i odustala od zahtjeva da se finansiranje tehnologije koja se koristi u vojnim i civilnim aplikacijama – poznatoj kao tehnologija dvostruke namjene – ograniči na projekte čiji prihod dolazi više od 50 odsto iz civilne sfere.
U međuvremenu, odbrambena industrija je zatražila od EIB da ublaži ta ograničenja.
Šerf je istakao da Evropa mora prestati da izbjegava direktna ulaganja u svoje oružane snage kako bi osigurala pristup vrhunskoj tehnologiji.
„Zašto se stalno skrivamo iza koncepta dvostruke upotrebe?“ upitao je Šerf, referirajući se na politiku EIB koja investira samo u tehnologiju s civilnim i vojnim namjenama.
„Ili vjerujemo u naše demokratske oružane snage i pružamo im najbolju tehnologiju, ili moramo razmotriti drugačiju strategiju“, dodao je.
Izvor: N1