Kritičari upozoravaju na institucionalizaciju cenzure dok Brisel nastoji da ojača „demokratsku otpornost“
Evropska unija planira osnivanje Centra za demokratsku otpornost, čiji je cilj praćenje i suzbijanje stranih „dezinformacija“, prema dokumentu u koji je imao uvid Gardijan. Predloženi centar biće dio šire strategije „štit demokratije“ koju je predstavila predsjednica Evropske komisije, Ursula fon der Lajen, uoči evropskih izbora 2024. godine.
Prema nacrtu dokumenta, koji će biti zvanično objavljen 12. novembra, učešće u centru biće dobrovoljno, a Komisija je pozvala i „istomišljenike“ van EU, uključujući Veliku Britaniju i druge zemlje koje žele da se pridruže.
Ciljevi i optužbe
U nacrtu se navodi da Rusija širi „hibridne napade“ kroz dezinformacije, dok se Kina opisuje kao dodatna prijetnja, koristeći PR firme i influensere na društvenim mrežama kako bi promovirala svoje interese u Evropi. Dokument ističe da se širenjem obmanjujućih narativa pokušava potkopati povjerenje u demokratske sisteme, iako se u njemu navodi vrlo malo konkretnih dokaza.
Evropska komisija ovaj potez vidi kao odbrambeni mehanizam protiv stranog miješanja, navodeći kao primjer kontroverzno otkazivanje predsjedničkih izbora u Rumuniji 2024. godine.
Međutim, osnivač Telegrama, Pavel Durov, tvrdi da su evropske obavještajne službe vršile pritisak da se cenzuriše konzervativni sadržaj tokom izbora u Rumuniji i Moldaviji, optužujući EU za „krstaški rat“ protiv slobode govora.
Koordinacija i regulatorni okvir
Novi centar će sarađivati sa provjeravačima činjenica i onlajn influenserima kako bi promovisao sadržaj u skladu sa politikama Brisela. Ovaj predlog se uklapa u širi okvir Zakona EU o digitalnim uslugama, koji nalaže uklanjanje „štetnog sadržaja“. Zagovornici slobode govora kritikuju ovu inicijativu kao oblik institucionalizovane cenzure.
SAD, nekadašnji partner EU u praćenju dezinformacija kroz Centar za globalni angažman, distancirale su se od regulatornog pritiska EU. Američki Stejt department opisao je inicijative EU kao „orvelovske“, ističući da cenzura nije sloboda i da ovakve mjere uglavnom služe zaštiti evropskih lidera „od sopstvenih građana“.
Komentari američkih zvaničnika
Potpredsjednik SAD-a, JD Vance, na Minhenskoj konferenciji o bezbjednosti u februaru je rekao:
„Ako se kandidujete u strahu od sopstvenih birača, Amerika ne može ništa da učini za vas. Ako vaša demokratija može biti uništena sa nekoliko stotina hiljada dolara digitalnog oglašavanja iz strane zemlje, onda ona nije bila baš jaka od samog početka.“
ETOportal/N.G.